Performance Management

PERFORMANS YÖNETİMİ

Sistem yönetiminde, bilgisayarların performanslarını izlemek ve karar vermek önemli bir işlemdir. Performans verilerini kullanarak aşağıdaki işlemleri yapabilirsiniz:

. Sistem kaynakları üzerindeki iş yükünü analiz etmek.
. İş yükü ve kaynak kullanımını zaman içindeki değişikliklerini izlemek ve böylece geleceğe ilişkin yükseltme (upgrade) planları yapmak.

Windows Server 2003 ailesi performans izlemek için başlıca şu araçlara sahiptir.

. Task Manager
. System Monitor
. Performance Logs and Alerts

Performansı İzlemek

Task Manager üzerindeki Performance tabı memory ve CPU kullanımıyla alakalı degerleri içerir. Bilgisayarın o andaki performansını dinamik olarak gösterir. Grafik ve nümerik olarak bu değerler gösterilir.

Performance tabında gözüken değerleri daha iyi anlayabilmek için bazı kavramlardan bahsetmek faydalı olacaktır.

Virtual Memory: Page File ve Swap File isimleride, virtual memory anlamında kullanılmaktadır. Virtual memory, fiziksel RAM’in yetersiz kaldığı durumlarda, harddisk üzerinde bir alanın RAM olarak kullanılmasıdır. Virtual memory, RAM’in yetersiz kaldığında kullanıldığı gibi, RAM üzerinde bekleyen processlerin harddiske aktarılması içinde kullanılır. RAM üzerinde bekleyen işlemler harddiske gönderilir ve ihtiyaç duyulduğu durumda harddisk üzerinden geri çağırılır. Page file, harddisk ve memory arasında prosesslerin taşınmasını sağlar.

Fiziksel memory dolduğu zaman, processlerin harddiske yazılma hızı ve ihtiyaç duyulduğunda tekrar geri çağrılma hızı çok yavaş olacaktır. Çünkü harddiskin yazma ve okuma hızı RAM’e göre çok düşüktür.(yaklaşık 1/1000). Page file’ın çok fazla kullanıldığı durumlarda ise sadece CPU eklemekte bir işe yaramayacaktır. Yapılması gereken RAM miktarını artırmaktır.

Page File miktarını kendi sistemimize göre ayarlama imkânımız vardır

My Computer->Properties ->Advanced->Performance Options->Virtual Memory->Change

* Birden fazla harddisk ile çalışıyorsak page file’ı tüm harddiskler üzerinde çalıştırmak performansı artıracaktır. Bu durumda ilk harddisk üzerinde düzenlenen page file’ın boyutu fiziksel RAM miktarından en az 1 MB fazla olmalıdır. 256 MB(komik bir size oldu 🙂 ) RAM ile çalışıyorsak ilk harddisk üzerinde konfigüre edilecek page file 257 MB olmalıdır.

* Sistem dump durumuna düştüğü zaman, o andaki RAM tamamen harddisk üzerinde bir dosya üzerine yazılır. “.dmp” uzantılı bu dosya system partition üzerinde bulunur. Dmp uzantılı dosyalar ihtiyaç duyulduğunda Microsoft’a gönderilerek problemlerin çözümü sağlanır. (Tabii MS, bu hizmet için bir miktar da $ talep etmektedir)

Performance tabında sıklıkla başvuracağımız değerler bulunmaktadır.

Burada gözüken değerler, sistem kaynaklarının kullanımıyla alakalı detaylı bilgiler sunar. Burada ki ifadelerin ne anlama geldiklerini bilmekta fayda var.

Totals

Handles: Sistemde aktif olan dosya, pencere, kısayollar için tanımlanan handle değerleri vardır. Bu değerler sistemde tektir. Bu değerler kullanılarak kaynaklara sistemde erişilir. O anda çalışan toplam handle değeri gösterilir.

Treads: Sistemde çalışan işlem parçacıkları. Bir process birçok treads’den oluşabilir.

Processes: Sistemde o anda çalışan Process sayısı. Bunlar executable (.exe) programlardır.

Physical Memory

Total: Bilgisayar üzerinde bulunan fiziksel memory’nin miktarını gösterir.

Available: Process’ler için kullanılabilecek fiziksel memory miktarı. Şu anda kullanılmayan dolayısıyla kullanılabilecek fiziksel memory miktarı.

Commit Charge

Total: Sistemde o anda kullanılan virtual memory ile fiziksel memory’nin toplam değeridir.

Limit: Page File’ı genişletmeksizin, virtual memory ve fiziksel memory’nin maksimum olarak kullanılabileceği değer.

Peak: Oturum süresince kullanılan maksimum memory miktarıdır. Fiziksel ve virtual memory toplamı.

Kernel Memory

Total: Fiziksel memory üzerinde page edilebilen ve edilemeyen toplam alandır.

Paged: Page edilebilen alan. İşletim sistemi ile birlikte gerektiğinde diğer programlarda burayı kullanbilirler.

Nonpaged: Fiziksel Memory üzerindeki bu alan page yapılamaz. Sadece işletim sistemi tarafından kullanılır. Bu alana diğer programlar herhangi bir biçimde erişemezler.

Bilgisayarımız üzerinde, çeşitli uygulamaları sıklıkla çalıştırıyorsak Performance Options’dan “Applications” seçeneğini seçmek uygun olur. Bilgisayarımızı server olarak kullanıyorsak, arka planda çalışan servisler oldukça fazla olacaktır. Bu durumda “Bacground services” seçeneği seçilir

SYSTEM MONITOR

System Monitor ve Performance Logs and Alerts programları bilgisayar kaynaklarının hangi işletim sistemi bileşeni ve uygulama tarafından kullanıldığını görmek için kullanılan bir araçtır.

Performansa ilişkin veriler grafik ekranda gösterilir. Loglar ise verileri kaydeder. Alert mekanizması ise izlenen nesnenin belli bir değere ulaşması durumunda devreye giren bir bildirimdir. Örneğin işlemcinin yoğunluğu ya da bağlantı sayısının değeri gibi.

System Monitor ile lokal bilgisayarın ya da network üzerindeki bir bilgisayarın performansı izlemeyi sağlar. Sistem monitör ile seçilen nesne ve sayaçların (counter) grafik ekranda gösterilmesi sağlar. Örneğin Memory nesnesinin kullanılabilir bellek (available memory) miktarı 0-100 arası değerle ekranda online olarak (anında) gösterilir.

Sistem monitörü performansı grafik, histogram ya da rapor görünümlerinde gösterebilir. Grafik görünüm varsayılan görünüm şeklidir ve değişik görünüm seçenekleri sunar.

NOT: Performansı izlemek sistem performansı açısından bir yük getirecekse, o durumda yalnızca Performance Logs and Alerts servisi ile belli bir koşulun oluşmasına ilişkin izleme yapınız.

Windows Server 2003, Administrative Tools araçları içinde Performance aracına sahiptir. Performance aracı şu kısımlardan oluşur:

. System Monitor

. Performance Logs and Alerts

New Counter Set: Kulanımda olan tüm counterları kaldırır.

Clear Display: Ekranda izlenmiş olan veriler silinir. Monitoring devam eder.

View Current Activity: Monitoring işleminin aktif olduğunun ifadesidir.

View Log File Data: Daha önce kaydedilmiş olan logların izlenmesini sağlar.

View Chart: Counterların grafik olarak izlenmesini sağlar.

View Histogram: Counterların histogram yöntemiyle izlenmesini sağlar.

View Report: Counterların raporlama yöntemiyle izlenmesini sağlar.

Highlight:Belli bir counterin diğerlerinden daha beligin olarak gösterilmesini sağlar.

Freeze Display: Devam eden monitoring işlemini durdurur.

Update Data: Monitoring işleminin adım adım yapılmasını sağlar.

Windows 2000’den sonra yeni eklenen ve güncelleştirilen özellikler

Windows Server 2003 ailesi, Windows NT ile karşılaştırıldığında, daha yüksek sunucu performansı sağlamaya yardımcı olan aşağıdaki geliştirmeleri sunar:

Performans Seçenekleri

Performans Seçenekleri, en iyi performans için bir bilgisayarı hızla ve kolayca yapılandırabilmenize olanak tanımak üzere işlemci, bellek ve sanal bellek ayarlarını birleştiren bir araçtır.

Sistem Monitörü için yeni komut satırı hizmet programları

Yeni komut satırı araçları, Sistem Monitörünü (Sysmon) kullanmaksızın, yerel ve uzak bilgisayarlardaki koleksiyon ve analizin yanı sıra performans sayacı ve olay izleme günlüğü zamanlamasını denetlemek üzere sağlanmıştır. Bu komut satırı araçları şunlardır: logman, relog, tracerpt ve typeperf. Daha fazla bilgi için bkz: Logman, Relog, Tracerpt ve Typeperf.

Sistem Monitörü yenilikleri

Windows Server 2003 ailesi, birden çok günlük dosyasındaki verileri aynı anda ve bir SQL veritabanında depolanan, Performans Günlükleri ve Uyarıları hizmeti kullanılarak toplanmış verileri görüntülemeyi destekler. Bir performans günlük dosyasından veya SQL veritabanından seçilen veriler daha sonra analiz edilmek üzere yeni bir dosyaya kaydedilebilir. Görüntü yenilikleri birden çok sayaç nesnesi seçmeyi ve seçilen bir sayacın veri özellikleri sayfasını doğrudan liste penceresinden görüntülemeyi kolaylaştırır.

Performans Günlükleri ve Uyarıları yenilikleri

Windows Server 2003 ailesi, 1 GB’den daha büyük günlük dosyalarını destekler; yeni günlük dosyası biçimiyle performans verileri artık varolan bir günlük dosyasına eklenebilir. Açık Veritabanı Bağlantısı (ODBC) veri bağlantıları aracılığıyla verileri doğrudan bir SQL veritabanına kaydedebilirsiniz.

Varsayım İzleme Nesneleri

System Monitor ilk açıldığında üç sayaca (counter) ilişkin şu görüntüyle karşınıza gelir.

Memory: Pages/Second

Physical disk(_total): Avarage Disk Queue Length

Processor (_total): % Processor Time

Başka sayaçlar eklemek için Add düğmesi (Ctrl+I) kullanılır. Add Counter iletişim kutusunda lokal bilgisayar ya da uzak bir bilgisayar üzerinden istenilen nesne ve sayaç seçilir.

Object: Bir kaynak, servis ya da uygulamayı gösterir.

Counter: Nesneye bağlı olarak gösterilecek bileşeni ya da raporlanacak veriyi ifade eder.

Instance: Sayacın birden çok kaynakla ilişkili olması durumunda verilerin hangi kaynak üzerinde alınacağını belirtir. Örneğin çift işlemcili bir bilgisayarda 0 rakamı birinci işlemciyi, 1 rakamı da ikinci işlemciyi ifade eder. _Total değeri ise iki işlemcinin toplamını ifade eder.

PERFORMANS NESNELERİ

Performance Logs and Alerts, sistem performansının loglarının tutulması ve uyarı mesajları hazırlamak için 3 farklı seçenek sunar.

– Counter Logs
– Trace Logs
– Alerts

Performans monitör aracılığıyla ölçülebilen çok sayıda nesne (object) ve onların sayaçları (counter) vardır:

Nesneler:

. Cache
. Logical Disk
. Memory
. Network Interface
. Paging File
. Pysical Disk
. Processor
. Server
. System
. Terminal Session

Counter Logs: System Monitor tarafından o an için izlediğimiz sayaç bilgilerinin değerlerinin log olarak tutulmasını sağlar. Mesela, Server üzerindeki RAM kullanımını, sabah 8 ile 11 arasında loglarını tutarak daha sonra izleyebiliriz. Böylece system kaynaklarının kullanımını sürekli olarak izleyebiliriz.

Counter log oluşturmak için aşağıdaki adımlar takip edilir;

1- Programs -> Administrative Tools -> Performance -> System Monitor
Burada, daha önce de anlattığımız gibi izlemek istediğimiz counterları ekliyoruz. Sonrasında monitoring işlemini stop yapıyoruz ve Save as diyerek o anki monitorü kaydediyoruz.

2- Counter Logs -> New Log Setting From… diyerek biraz önce kaydetmiş olduğumuz log dosyasını listeden seçiyoruz. Ardından yeni tutacağımız log file için isim belirliyoruz.

3- Log dosyası default olarak C:\Perflog klasörü altında tutulur. Log Files tabından logların saklanacağı yeri kendimiz girebiliyoruz. Bu log için maksimum size değerini de buradan belirleyebiliyoruz.. Schedule tabında hangi zaman aralıkları için bu logları tutmak istediğimizi belirtiyoruz

4- Tutulan logları izlemek için öncelikle log hala çalışıyorsa stop etmemiz gerekiyor.(log üzerinde sağ tuş -> stop). Sonrasında System Monitorden View Log File Data’yı açarak çıkan listeden izleyeceğimiz logu seçiyoruz.

5- Dört counter değeri için counter logu 5 dakikalığına çalıştırdık. Log süresi dolduğu zaman kendiliğinden stop durumuna geçti. System monitörden bu log dosyasını açtık ve izlemek istediğimiz counterlara göre, system kaynaklarının kullanımını 5 dakika için görürüz

MEMORY NESNESİNİN SAYAÇLARI:

Sistemin performansının düşmesini sağlayan, çoğu zaman, memory’nin yetmemesidir. Memory’nin yetersiz olması harddiskin yazma ve okuma hızının düşmesine neden olur. Bunun yanında CPU’da aşırı derece de meşgul olur. Bir program, ihtiyacı olan veriyi RAM üzerinde bulamazsa page file üzerinden okumaya çalışacaktır. Bu da programın yavaş çalışmasına neden olacaktır. Bu olaya “hard page foult” denmektedir.

Available Bytes, Kbytes, Mbytes, Process\Working Set, Pages/sec, Cache bytes gibi sayaçlar procesler tarafından kullanılan bellek miktarını ve ne kadar belleğin kullanılabilir olduğunu gösterir.
Programların kullanabileceği fiziksel bellek miktarını gösterir. Harddiske yazılan bilgilerin kaşelenmesi için fiziksel belleğin bir kısmı kullanılır. Kaşeleme işlemi bittiği zaman ise ayrılan bu alanın miktarı düşürülür. Available değeri sürekli olarak 4 MB’ın altında çıkıyorsa aşırı page file kullanımı var demektir

Pages Input/sec, Pages Output/sec gibi sayaçlar ise virtual memory (sanal bellek) kullanımını gösterir. Sanal belleğe sayfa yazma ya da okuma (swapping) işlemini artması bilgisayarın performansı düşürür ve fiziksel RAM’ın da artırılması gerektiğini işaret eder.

Committed Bytes

Fiziksel RAM ve diskteki page file alanında tutulan toplam RAM miktarını gösterir. Ram yeterli ise bu rakam Ram miktarını aşmayacaktır. Bu fiziksel RAM miktarını aşıyorsa RAM eklemek iyi bir çözümdür.

Pages/sec

O anda RAM tarafından karşılanamayan sayfa (page) isteğini belirtir. Hard page fault fazlaysa Pages/sec değeri de fazla olur.

Harddiskten alınması gereken bellek sayfaları ile birlikte, RAM üzerinde yer açabilmek için virtual memory’e atılması gereken processlerin sayısını gösterir. Sistem normal bir çalışma zamanında bu değer sürekli yüksek çıkıyorsa RAM miktarını artırmak gerekir.

Ayrıca Pagefile.sys’in büyüklüğünü izlemek için de Paging File sayaçları kullanılabilir.

Paging File\%Usage: Page File ayarı kadar.

Paging File\%Usage Peak: Bu değerde page dosyasının kullanımını gösterirBu değer sürekli olarak %80’in üzerinde çıkıyorsa paga file’ın boyutunu artırmakda fayda vardır.

NETWORK NESNESİNİN SAYAÇLARI:

Output Queue Length:Kaç paketin network kartı üzerinde beklemekte olduğunu gösterir. 1-2 değerleri normal değerlerdir. Kuyrukta bekleyen paket sayısı 3 yada üzeri ise network kartı isteklere cevap veremiyordur. Queue length’in düşük olması, toplam baytın da yüksek olması network kartının performanslı olduğunu gösterir.

Bytes Total/Sec: Bir network kartından geçen ağ trafiğini gösterir.

Bytes Sent/Sec: Network kartından ne kadar byte bilgi gönderildiğini gösterir.

Server Bytes Total/Sec: Serverın bütün network kartlarından aldığı ve verdiği byteların sayısını gösterir.

Server Logon Total: Bilgisayarın açılışından bu yana yerel olarak ve domain üzerinden gerçekleştirilen user authentication sayısını gösterir.

Packet Outbound Discarded: Network tam kullanımda olup olmadığını (saturated) gösterir. Bu sayaç sürekli yüksekse, networkün çok meşgul olduğu anlaşılır.

PROCESSOR NESNESİNİN SAYAÇLARI:

% Processor Time : İşlemcinin çalıştığı zamanların yüzdesi. Bu sayaç işlemcinin aktivitesinin ana göstergesidir.
%Processor Time değerinin sürekli %80’leri aşması durumunda işlemcinin bir dar boğaz olduğu söylenebilir.

DİSK NESNESİNİN SAYAÇLARI:

Sistemde disk açısından bir problem olup olmadığını araştırmadan önce memoryden kaynaklanan bir sorunun olup olmadığına bakmak gerekir. Disk darboğazının oluştuğu durumlarda, buna asıl sebep olan page file dosyasının verimli olarak çalışmamasıdır. Page file dosyasını ayrı bir harddiskte tutmak bir çözüm olabilir. Yada page file dosyasını birçok harddiskte aynı anda tutmakta performansı artıracaktır.

Physical Disk-%Disk Time : Fiziksel diskin yazma ve okuma işlemleriyle ne oranda meşgul olduğunu gösterir. Bu değer sürekli olarak %100 ‘lere yakınsa disk üzerinde darboğaz söz konusudur. Sistemin normal olarak çalıştığı durumlarda bu değer % 50’ler civarındadır.

Avg. Disk Queue Length : Beklemekte olan yazma ve okuma isteklerini gösterir. Bu değer sürekli olarak 2 ‘nin üzerindeyse diskte sıkışma söz konusudur.

Disk Bytes /Sec : Yazma ve okuma işlemleri sırasında, diskte hangi hızda okume ve yazma işlemleri yapıldığını gösterir. Bu değer ne kadar yüksekse harddisk o kadar hızlı çalışıyor demektir.

Current Disk Queue Length : Yazma ve okuma işlemleri için kuyrukta bekleyen istek sayısını gösterir. Sürekli olarak kuyrukta bekleyen istekler varsa disk yetersiz demektir.

Disk üzerinde darboğazların oluştuğu durumlarda Disk Defragmenter işlemini gerçekleştirmekte yarar vardır. Böylece disk üzerine kaydedilirken parçalar halinde kaydedilen uygulamalar birleştirilir. Sonuçta bir uygulamayı disk üzerinden okumaya çalışan kafa, çok uğraşmadan istediği verilere ulaşmış olur.

Disk üzerinde kullanılan dosya sistemi de harddiskin çalışma hızını etkiler. Küçük (512 MB) partitionlar için FAT dosya sistemi daha hızlı yazma ve okuma gerçekleştirir .

CPU

Sistemde CPU sorunu olup olmadığını anlamak için, öncelikle kullanılan RAM miktarını kontrol etmek gerekir. İşlemci gelen isteklere cevap veremeyecek kadar yoğun olduğu durumlarda bu sorun yaşanır. İşlemcinin kullanılma miktarı sürekli yüksek değerlerde ise, uygulamaların yanıt vermeleri hemen mümkün olmuyorsa işlemsinin yetersizliğinden bahsedilebilir.

Processor-%Processor Time : İşlemcinin programları çalıştırmak için geçirdiği sürenin bir ölçüsüdür. Bir işlemci sürekli olarak %80’in üzerinde çalışıyorsa, işlemci darboğazından bahsedilebilir. İşlemci darboğazı oluştuğu durumlarda, işlemci tam kapasite ile çalışıyordur fakat istekler kuyrukta bekliyordur.

Processor-%User Time : CPU’nun word, excel gibi uygulamalar için harcadığı miktarı gösterir. Sistem normal çalışıyorsa bu değer %75’in altındadır.

Processor-Interrupt/Sec : İşlemcinin hizmet verdiği kesintilerin sayısını gösterir.kesintiler, uygulamalar ve donanım bileşenleri tarafından üretilir. Günümüzdeki işlemciler saniyede 1500 kadar kesintiye cevap verebilirler.

Process- %Process Time : Bir processin ne kadarlık bir işlemci zamanı harcadığını burdan görebiliriz. Process-Process Time seçilirken yan tarafta ise sistemde çalışan uygulamalr gözükür. İstediğimiz bir uygulamyı seçerek ne kadar işlemci kullandığını görebiliriz.

System-Processor Queue Length : İşlemciyi kullanmak için bekleyen processlerin sayısını göstarir. Aynı anda çok sayıda uygulama çalıştırılıyorsa bu değer 0’ın üzerine çıkar. Bu değer 2 yada daha yüksek oluyorsa işlemci darboğaz yaşıyor demektir. Bu durumda çok sayıda process, işlemciyi kullanabilmek için sırada bekliyor demektitir. Burada uygulamalar için Process Time zamanına bakarak herhangi bir uygulamanın normalden fazla işlemci kullanıp kullanmadığına bakılır. İşlemci darboğazının bulunduğu bilgisayarda, eğer anakart müsaade ediyorsa işlemci eklemek bir çözümdür. Daha hızlı bir işlemci kullanmakta bir çözümdür.

Bilgisayar üzerinde bir darboğaz olduğu durumlarda, çalıştığımız uygulama için daha fazla CPU kullanmayı isteyebiliriz. Bunu yapmak için Task Manager’da Process tabını açıyoruz. Öncelikle çalışmasını istediğimiz processin üzerinde sağ tıklayarak priority (öncelik düzeyi) değerini ayarlayabiliyoruz. Bu işlemi yaparken oldukça dikkatli davranmak gerekir. Bir process daha hızlı çalışsın derken, sistemdeki diğer processlerin iyice yavaşlamasına neden olabiliriz.

Counters by Object : http://www.microsoft.com/technet/prodtechnol/windows2000serv/reskit/counters/counters1_paaz.mspx?mfr=true

Reklam